Onlar da askere gidecek 

AFAD Başkanı Mehmet Güllüoğlu, Deprem risk bölgelerinin değiştiği, yeni bir deprem haritası hazırlandığını belirtti. Milliyet’e açıklamalarda bulunan Güllüoğlu, Türkiye’nin Arakan’daki yardım faaliyetleri, Suriyeli mülteciler ve depreme hazırlık faaliyetleri hakkında şu bilgileri verdi:

2 BİN 200 TOPLANMA BÖLGESİ: 1999 depreminden sonra İstanbul’da 400 kadar toplama alanı belirlenmiş. Artık olmayan ilçeler var. Köyler ilçe olmuş. Şu an 2 bin 200’den fazla başka toplanma yeri belirlenmiş. Şehir bir tarafa kaydıysa, toplanma alanlarının da oraya kayması beklenir.

DEPREME HAZIR DEĞİLİZ: ABD’de ready.gov diye bir site vardır. “Hazır mısın” diye. Bazı süreçleri devlet yapamaz. Bireyden başlar, STK’lar, yerel yönetimler en üst düzeye kadar. Müdahaleye hazırız. İlkyardım, arama kurtarma ekiplerimiz hazır. Teknik cihazlarımız, ekiplerimiz hazır ama ülke olarak hazır mıyız, hazır değiliz. İstanbul’da her birey hazır olduğunda, kentsel dönüşüm tamamlandığında hazır oluruz. Çevre Bakanlığı yılda 500 binden 7.5 milyon binanın 15 yılda dönüşeceğini öngörüyor.

YENİ DEPREM HARİTASI: Türkiye’nin yeni deprem haritasının önümüzdeki aylarda Bakanlar Kurulu’nda kabul edilmesini bekliyoruz. Yeni bir deprem bina yönetmeliği ve harita gelecek. Daha önceki haritalarda 1., 2. diye bölgeler vardı. Şimdi bir ilin tek bölgesi yerine 1., 4. bölgesi olabilir. İlçeden ilçeye değişebilir. Şu anda ilçe, mahalle, parsel düzeyinde kaçıncı bölge diye görebiliyoruz.

AFET PLANI: Arama kurtarma birlikleri 11 yerde var. Bir tanesi İstanbul’da. Nerede haritada yoğunluk varsa birlikler oraya konuşlandırıldı. Demir kesme, ses dinleme aletine kadar termal kamerasına kadar yapılanlar var. Türkiye afet planı çalıştı AFAD. Afet olduğu anda AFAD, Çevre Bakanlığı, Ulaştırma, askeriye, Kızılay ne yapacak? Bu planda çalıştı. Bazen masa başı bazen saha tatbikatıyla kontrol ediyoruz.

AFET KÜLTÜRÜNE İHTİYAÇ VAR: 1 ay önce Rize’de taşkında bir vatandaşımızı kaybettik. Yaşlı bir amca. Hikayesini araştırdım. Rize’de adetmiş; sel çok artmadan yukarıdan odunları getiriyorlar. Normalde bundan kaçmanız gerekiyor ama Rize’de alışılmış bir şeymiş. Amca dönemiyor ve suya kapılıyor. Burada bir kültüre ihtiyaç var.

ARAKAN’DA TÜRK MODELİ: Toplam 1 milyon insan etkilenmiş. Bir kısmı kamplarda. 4 tane bambuyu iskelet gibi çatıyorlar, üzerine branda geriyorlar. Onların barınma ünitesi bu. Bangladeş’in tavrı ‘aman gelin, kapıları açtık hizmet edin’ değil. ‘Siz ne kadar hizmet yaparsanız bunlar burada kalırlar, ama biz bunların gitmesini istiyoruz’ diyorlar. Myanmar hükümeti de bunları almak için çok istekli değil. Bizim önceliğimiz barınma. Bangladeş diyor ki; ‘benim halkım zaten fakir, o yüzden çok iyi bir şey yapmayın’. Onlara özel, bizteki konteynerler kadar iyi olmayan ama oraya göre daha iyi bir barınma tipi geliştirdik mühendislerle. Oraya özel yaptık. Ekipler 1-2 ay çalıştı. Cock’s Bazaar bölgesinde. İlk başta 20 bin konteyner gibi planlamıştık. Ama sonra Afet Bakanı gelip, bunu artırın, biz Türkiye’deki modeli örnek olarak kullanmak istiyoruz diye ısrar edince rakamı 25 bine çıkardık. 5 kişilik, 125 bin kişi için. Prefabrik ve konteynere yakın. Nisan’a kadar bitirmeyi planlıyoruz. 40 milyon dolar sadece yapı maliyeti görünüyor. BM standart belirleme çalışmalarını yapıyor. ‘Sakın Türkler, Türkiye’deki kamplar gibi yapmasın’ diyorlar. Bizim standartımız yüksek burada. Biz kamp gibi bakmadık. Biz, bu insanlar burada olduğu müddetçe en iyi şartlarda kalsın dedik. Bence doğrusunu yaptık. 


Suriyeliler vatandaş oldu sıra askerlikte

SURİYELİLERİN PARMAK İZİ: 3 milyondan fazla kayıtlı Suriyeli var. Toplamda diğer ülkelerle 4 milyondan fazla göçmen yaşıyor. Kayıtsız sayısı yüzde 10’dan aşağı diyebilirim. Kayıt için 2015’ten beri çalışma yürütüldü. Kriminal açıdan da parmak izi alınması gerekiyordu, alındı.

HEMEN DÖNMEYECEKLER: AB’den gelecek 3 milyar euronun koordinasyon vazifesi yine AFAD’a verilmiş durumda. Çok yoğun bir AB bürokrasisi var. 3 milyarın 1 milyara yakını geldi. Bazen bir projenin onaylanması aylar sürdü. Suriyelilerin dönebilecekleri ortam oluşmadı. Yarın barış olsa bile bu insanların dönüş süreci öyle bir kaç ay, bir kaç yılda olmayacak.

MERKEL’İN SÖZÜ VAR: Angela Merkel’in 400 bin göçmen alacağım diye açıklaması var. Türkiye’ye sırf bu yüzden giren Afganlılar, Suriyeliler, Iraklılar oldu. Bir kısımının dönme ihtimali yok. Halepli, dönemeyecek, giremeyecek oraya.

SURİYELİLER NE YAPIYOR?: Çoğu çalışıyor. Tarım, inşaat, mobilya, ayakkabı sektörüne katkı sağlıyorlar. 10 binden fazla Suriyeliler tarafından açılmış işyeri var. Tüm Suriyeliler tek şehirde olsaydı 4. büyük şehir orasıydı. Türklerin de ortak yaşama kültürünü artıracak çalışmalara ihtiyacı var. Bazı sektörler için Suriyeliler inanılmaz olumlu insan kaynağı getirdi. İsottan fıstığın toplanmasına kadar. Belki ikinci, üçüncü 3 milyar euroluk yardımda ortak yaşama kültürüne yönelik çalışmalar yer alacaktır.

ÇOCUKLARIN YÜZDE 60’I OKULLU: Şu anda okul çağındaki Suriyeli 18 yaş altı çocukların yüzde 60’ı okula gidiyor. Bunların içinde yüzde 80’le ilkokul ağır çekiyor. Yüzde 40 okula gitmiyor diye de anlayabiliriz. Ama 600 bini geçen çocuk şu anda okula gidiyor. Okul çağında 1 milyon Suriyeli çocuk var.

KADINLAR: Çoğunlukla hizmet sektöründe çalışıyorlar. 1 milyondan fazla insan nakit destek alıyor, AB’den gelen fonla. Oradaki kriterlerden birisi dul olmak. Farklı sıkıntılara girmemeleri için. Kadınlar için yardımlar önemli. En azından kirası, faturası olsun. diyelim 3 çocuğu var. Ayda 480 lira yardım alıyor.

ASKERLİK KONUSUNA ÇALIŞIYOR: Göç İdaresi rakamlarına göre Türk vatandaşlığı alan 50 bini bulmadı. 3 milyonun içinde yüzde 1,5 değil. Bu insanlar oy kullanabilecekler. Ama başka zorlukları var. Askerlik yapacaklar mı? Göç İdaresi şu an çalışıyor. Bunlara Meclis’te karar verilecektir. Vata ndaş olanlar Suriyelilere yapılan yardımları artık alamıyorlar. Üniversite mezunu olması, ticari faaliyet, daha fazla katkıda bulunması beklenenler seçildi.