Doğalgaza Zam Geliyor Zammı Dolar ve Gezi mi Tetikledi?

Türkiye’de son dönemde döviz kurlarında yaşanan artış, enerji maliyetlerini vurdu. Kur artışından dolayı enerji maliyetleri yıllık bazda, 3 milyar dolarlık ek yük getirdi. Bu da bir süredir bıçak sırtında giden elektrik ve doğalgaz fiyatlarında zammın kaçınılmaz hale gelmesine yol açtı. Enerji yönetimi ise enerji maliyetlerini fiyatlara yansıtmak için hesaplamalara başladı.

BOTAŞ ZOR DURUMDA
Taraf gazetesinden Hüseyin Özay’ın haberine göre Gezi eylemleri ve ABD Merkez Bankası Fed’in açıklamaları sonrasında bozulan piyasaların ekonomiye etkileri tek tek çıkmaya başladı. Özellikle döviz kurlarında yaşanan artış en çok doğalgaz bedellerini dolar olarak ödeyen BOTAŞ’ı vurdu. Mevcut sisteme göre, Rusya, İran ve Azerbaycan, ay içinde tüketilen gazın bedeli ile ilgili olarak, takip eden ayın ilk haftasında fatura gönderiyor. Türkiye de, fatura bedelini takip eden ayın 20’sine kadar ödüyor. Döviz kurlarındaki artış, bu nedenle doğalgaz maliyetlerini önemli ölçüde yükseltti. BOTAŞ, mayıs ayından bu yana alınan gaz bedellerinde önemli ölçüde kur farkı ödemeye başladı. Bu da, gaz tüketiminin az olduğu yaz aylarında şirketin nakit açısından sıkıntıya düşmesine yol açtı.

MALİYET 3 MİLYARI GEÇTİ
Enerji bürokratlarının yaptığı hesaplamaya göre, son üç ay içinde kurlarda yaşanan artış, enerji konusunda dışa bağımlı olan Türkiye’nin maliyetlerini önemli ölçüde yükseltti. Yapılan hesaplamaya göre, sadece dolar kurundaki artış nedeniyle yıllık bazda enerji maliyetinde 3 milyar doların üzerinde bir ek yük geldi. Kurlarda artışın devam etmesi halinde, enerjideki üstlenilen ek maliyetin daha da artmasından endişe ediliyor. Kur riski, enerjideki zam olasılığına da yeniden gündeme getirdi.

ZAM KAÇINILMAZ
Üç ay önce, ekime kadar elektrik ve doğalgaza zam yapmama kararı alan ekonomi yönetimi, son gelişmeler üzerine zam hesaplarına başladı. Konuyla ilgili olarak yapılan ilk hesaplamalara göre, doğalgaza ve elektriğe en az yüzde 10’luk bir zammın, doğalgaz fiyatlarında başa baş noktasına gelinmesine sağlayacağı yönünde oldu.

Eylül mü ekim mi tartışması
Zammın ne zaman uygulamaya konulacağı konusu enerji bürokrasisinde tartışma konusu oldu. Zam konusunda son kararı hükümetin vereceğini ifade eden enerji bürokrasisi, zararın büyümemesi için zamların eylül ayında yürürlüğe girmesi gerektiği görüşünü savunuyor. Ancak, daha önce yapılan “Ekime kadar zam yok” açıklaması doğrultusunda, zam kararının ekim ayında gireceği tahmin ediliyor. Mart ayında yapılacak yerel seçimler nedeniyle, doğalgaza ve elektriğe 2014 yılı başında zam yapılması beklenmiyor.

sözcü