BM, Türk Gençleri İçin Alarm Verdi  

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın (UNDP) "Türkiye'de Gençlik" konulu Ulusal İnsani Gelişme Raporu Türkiye'deki gençlik sorununu çarpıcı tespitlerle ortaya çıkardı.

15-24 yaş arası 12 milyon gencin yaşadığı Türkiye'de gençlerin ekonomiye, siyasete ve karar mekanizmalarına katılmadıklarını tespit eden UNDP, genç nüfusun aslında ekonomiyi daha yüksek seviyeye çıkarabileceğine, Türkiye'de bu açıdan son 10-15 yılın yaşandığına dikkat çekti.

90 sivil toplum örgütü, rapordaki önerilerinin hayata geçirilmesi için 'GENÇLİNK' adlı bir e-posta grubu oluşturdu ve TBMM'ye, hükümete 'katılımcı bir gençlik politikası için çağrı' başlıklı bir çağrı yaptı. Sivil toplum örgütleri bu çağrıda "Türkiye müreffeh bir geleceğe kavuşmak için kısa vadeli ekonomik kaygılara odaklanmanın ötesine geçerek gençliğin ufkunun ve gücünün gelişimine yatırım yapmalıdır" derken, UNDP raporunda önerilen politikaların 'acilen' uygulanmasını istediler.

UNDP'nin "Türkiye'de Gençlik" konulu Ulusal İnsani Gelişme Raporu'nun koordinatörü ve başyazarı Aygen Aytaç, 'gençlerle iç içe ve gençlik araştırmalarını güncelleyerek' yazdıkları raporu bugün TBMM Eğitim ve Gençlik Komisyonu'na sunacak. Aytaç, UNDP'nin tespitlerini, sorunları ve çözüm önerilerini önce Radikal'e anlattı:

TAM ULUSAL RAPOR

UNDP, gerçek anlamda ulusal bir rapor hazırladı. Yaklaşık 1.5 yıl süren hazırlık sürecinde gençlerle bire bir görüşme yapıldı. 300'den fazla gencin katıldığı bir kamuoyu yoklaması gerçekleştirildi. 40'a yakın kamu kuruluşu ve gençlik alanında çalışan sivil toplum kuruluşuyla toplantılarda bir araya gelindi.

SON 10-15 YILLIK RAPOR

Rapor, Türkiye'nin önünde sadece 10-15 yıl daha açık kalacak bir fırsat penceresi olduğuna dikkat çekiyor. Her ülkenin başına tarihinde sadece bir kere gelen bu 'demografik fırsat' penceresinden Türkiye yararlanamazsa, fırsat sonsuza kadar kaçmış olacak.
Türkiye'nin 15-24 yaş arası nüfusu yaklaşık 12 milyon. Letonya'nın toplam nüfusunun 6, Danimarka'nın 2, Bulgaristan'ın 1.5 misli. Türkiye'deki bu nüfus 10-15 yıl içinde daha da büyüyecek. Çalışma yaşındaki nüfus Türkiye'de her yıl 800 bin artacak. Türkiye, Doğu Asya ülkelerinin yaptığı gibi bu genç nüfustan yararlanabilirse, ekonomisini en yüksek düzeye çıkarabilir.

MESELE ACİL

Türkiye'nin bu 'demografik fırsat'tan yararlanması için gençlerine yoğun bir yatırım yapması gerekiyor. Türkiye, gençlerini geleceğin zorlu küresel pazar koşullarına hazırlamayı başaramazsa, gençlere daha çok ve daha iyi iş imkânları sağlayamazsa, geleceğin gençliği ülkede sosyal, politik ve ekonomik gerilimlerin bir kaynağı haline gelebilir. Mesele acil, zaman daralıyor.

GENÇLİK POLİTİKASI YOK

Türkiye, dünyada gençlik politikası olmayan ender ülkelerden biri. Son 10 yılda 155 ülke, gençlik politikaları oluşturmuş, 168 ülke gençlik koordinasyon mekanizmaları kurmuş. Türkiye'de politika ve uygulamalarıyla gençlerin hayatını doğrudan etkileyen 13 bakanlık ve 123 ilgili kuruluş var. Türkiye'de her şeyden önce kapsamlı bir gençlik politikası gerekiyor ve gençlerle koordineli yürütülmesi öngörülüyor.

ATIL GENÇLİK

15-24 yaş arasındaki gençlerin tam 5 milyonu atıl durumda. Bunların ne işleri var, ne de okula gidiyorlar. 1 milyona yakını aktif olarak iş arıyor. 300 bini iş arama ümidini yitirmiş. Okumayan ya da çalışmayan 2.2 milyon genç kadın var. 22 bin çocuk ve genç hükümlü. 650 bin genç fiziksel engelli. Yani, Türkiye'de gözlerden uzakta tam 5 milyon genç var.

NASIL ATIL OLDULAR

Sekiz yıllık eğitim zorunlu olduğu halde, Türkiye'de ilköğretim mezunlarının oranı halen yüzde 100 değil, 89. Bu oran ortaöğrenimde yüzde 56'ya düşüyor. Üniversiteye gidenlerin oranı yüzde 18'de kalıyor.

ERKEKLER İŞE KIZLAR EVE

Her 10 gençten 1'i, ailesinin farklı sebeplerle okumasını istememesinden; her 10 gençten 3'ü, okul masraflarını karşılayamamak ve çalışmak zorunda olduğundan; Her 10 gençten 5'i ise okula ilgi duymadığından okula gitmiyor. Okula gitmekten hoşlanmadığını söyleyenlerin yüzde 60'ı yoksul ailelerden geliyor. Okuldan maddi olanaksızlıklar yüzünden ayrılan erkeklerin sayısı, aynı sebeple ayrıldığını söyleyen kızların sayısının iki katı. Aile baskısı yüzünden okuldan ayrıldıklarını söyleyen kızların sayısı ise erkeklerin dokuz katı. Toplumdaki cinsiyet anlayışı, genç erkekleri iş hayatına iterken, genç kadınları eve kapatıyor.

ÖSS ÇIKMAZI

Her yıl sınava girenlerin ancak üçte biri üniversitelere giriyor, Türkiye'de ÖSS sistemi durumu iyi olan ailelerin çocuklarının, okul öncesi eğitim ve dersane imkânları yüzünden iyi okullara seçildiği bir seçme sistemi.

MESLEK POLİTİKASI

Türkiye'de öğrencilerin yaklaşık yüzde 35'i ilköğretimden sonra meslek okullarına gidiyor. Ancak bu okullar için politikaların sıkça değişmesi gençlerin bu okulları tercihini zorlaştırıyor. Meslek okulu mezunu olmak ne yazık ki bir iş garantisi getirmiyor. Nitekim, iş arayan gençlerin üçte birine yakını, yaklaşık 250 bin genç, meslek lisesi mezunlarından oluşuyor. Meslek lisesi mezunları, üstüne üstlük bir de saygınlık sorunu yaşıyor. Mezunlar, üniversite mezunları kadar saygı görmüyor.

12 YILLIK EĞİTİM ŞART

Erkeklerin yüzde 16'sı, kadınların yüzde 25'i uzun süre işsiz kalıyor. Türkiye'nin acilen istihdam stratejisi geliştirmesi gerekiyor. Son yıllarda kentlerde gençler arasında artan işsizlik oranı bu stratejiyi daha da acil hale getiriyor. Özellikle kırsal kesimden kentlere göç eden gençlerin istihdam edilebilir hale gelebilmesi için, zorunlu eğitimin 12 yıla çıkarılması bir çözüm olabilir. 12 yıllık eğitime geçiş, önümüzdeki 10-12 yılda yaklaşık 25-30 milyar dolarlık bir yatırım gerektirebilir. Hükümet, böyle bir politikayı değerlendirmeye alabilir.

SİYASETTE YOKLAR

Gençler yalnızca iş hayatına katılmamakla kalmıyor, siyasete ve sosyal yaşama da katılmıyor. Oysa gençler, kendilerini ilgilendiren konularda karar alma sürecinin içinde olmalı.

YAPILACAKLARIN ÖZETİ

Bilgi teknolojisine geçiş için çok net bir strateji belirlemek, gençleri bu teknolojiyle oynayacak derecede donatmak gerekiyor.

Kaynak: Radikal