Balkanlar'ın bitmeyen 'göçmen' krizi 

Daha iyi bir yaşam umuduyla AB ülkelerine ulaşmak isteyen kaçak göçmenler, son günlerde dünya kamuoyunun yakından takip ettiği konuların başında geliyor.
Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinden gelen göçmenlerin "koridor" olarak kullandığı Makedonya ve Sırbistan'daki göçmen sayısında son günlerde önemli artış gözlenirken, Macaristan'ın Sırbistan sınırına göçmenlere karşı tel örgü çekmeye başlaması ise Makedonya ve Sırbistan'ı göçmen krizi içine itti.

İltica kanunu değişti

Zorlu yolculuktaki tüm risklere rağmen hayatları pahasına AB ülkelerine ulaşmaya çalışan kaçak göçmenlerin sayısı, her geçen gün artmaya devam ederken, göçmen yoğunluğu, koridordaki ülkelerden Makedonya'yı mevcut iltica kanununda değişiklik yapmaya itti. 18 Haziran'da mecliste onaylanan değişiklik kapsamında ülkeye giren göçmenlere 72 saat boyunca geçici sığınma ve bu süre zarfında başta trenler olmak üzere toplu taşıma araçlarını kullanma hakkı tanındı.

Önce Yunanistan'a, oradan da Makedonya'ya gelen göçmenler, kendilerini Sırbistan sınırındaki Tabanovtse'ye götürecek trenlerin hareket ettiği, Gevgeli'deki tren istasyonunda adeta kamp kurdu. Macaristan'ın Sırbistan sınırına ördüğü tel örgü tamamlanmadan AB ülkelerine ulaşmak isteyen göçmenlerin sayısı geçen hafta sonu ise had safhaya ulaştı. Bölgedeki göçmenlere yardım eden sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, ilk zamanlarda ülkeye günde 600 ila 700 kaçak göçmen girdiğini ancak bu sayının ağustos ayının ortalarında 2 bine ulaştığını açıkladı.

Makedonya'nın güney sınırındaki olayların ardından bölgeye kurulan kabul merkezinde küçük gruplar halinde ülkeye alınan göçmenlerin kayıtları yapıldı. Gerekli belgeleri alan göçmenler tren, otobüs ve minibüslerle Sırbistan sınırındaki Tabanovtse'ye ulaştırılıyor.
Makedonya İçişleri Bakanlığı, iltica kanunundaki değişikliğin üzerinden geçen iki ay içerisinde 44 bin 414 göçmene geçici sığınma izni verildiğini, bunun 33 bin 461'inin Suriye vatandaşları olduğunu açıkladı. Öte yandan 34'ü Suriye vatandaşı olmak üzere 47 göçmenin de Makedonya'dan kalıcı sığınma talebinde bulunduğu bildirildi.
Sırbistan'daki durum
Tren, otobüs ve minibüslerle Gevgeli'den Tabanovtse'ye ulaşan göçmenler, burada Sırbistan sınırını geçerek Buyanovats ve Niş güzergahından Belgrad'a, oradan da Macaristan sınırındaki Subotitsa'ya ulaşıyor.

Son dönemde önemli ölçüde arttığı gözlenen göçmenler, başkent Belgrad'daki parklarda adeta çadır kentler kurdu. Ülkedeki sığınma ve mülteci merkezlerindeki kapasitenin az olması nedeniyle çareyi parklarda çadır kurmakta bulan göçmenler, sivil toplum kuruluşlarının ve vatandaşların yardımlarıyla hayatlarını idame ettiriyor.

Hedefleri önce ülkenin kuzeyindeki Subotitsa'ya, oradan da yasa dışı yollarla Macaristan'a geçmek olan göçmenler, sınırdaki ter örgü çekme işlemi tamamlanmadan hayalini kurdukları hayata kavuşmak istiyor.

Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vuçiç, göçmen krizinin had safhaya ulaştığı geçen hafta sonu, on bine yakın göçmenin Makedonya üzerinden Sırbistan'a girdiğini açıklarken, göçmenlere daha iyi imkanlar sunabilmek için Preşevo ve Belgrad'da sığınma merkezileri inşa edileceğini duyurdu.

Sırbistan İçişleri Bakanlığı ise 1 Ocak-24 Ağustos 2015 arasında 94 bin göçmenin sığınma talebinde bulunduğuna işaret ederek, bu sayının 2014 yılının tamamında 16 bin 500 olduğuna dikkati çekti.

Sırbistan'dan 72 saatlik geçici sığınma izni alan göçmenler, ülkenin farklı bölgelerindeki beş sığınmacı merkezinde kalabiliyor.

Macaristan, sınıra tel örgü çekiyor

Sırbistan üzerinden gelen göçmen dalgasını engellemek isteyen Macaristan, 17 Haziran'dan itibaren bu ülke ile sınırına tel örgü çekiyor.

Macar yetkililer, 3 metre yüksekliğinde ve 175 kilometre uzunluğundaki tel örgünün yanı sıra yasa dışı göçü engellemek için polis teşkilatı içinde sınır koruma birlikleri kurulacağını açıklamıştı.

2012 yılında 2 bin kişinin sığınma başvurusunda bulunduğu Macaristan'da bu sayının, 2015 yılı ağustos ayı itibarıyla 110 bine ulaştığı, ülkeye gelen yasa dışı göçmen sayısının ise yıl sonuna kadar ise 300 bine ulaşabileceği belirtiliyor.

Göçmenlerin rotası değişebilir

Büyük çoğunluğu Suriye, Afganistan, Irak gibi ülkelerden gelen göçmenler Yunanistan, Makedonya ve Sırbistan üzerinden Macaristan'a ulaşmayı hedefliyor. Macaristan'ın, göçmenlerin ülkeye girişini engellemek için Sırbistan sınırına tel örgü çekmesi, kaçak göçmenlerin umuda yolculukta "rota" değiştirmesine neden olabilir.

Göçmenlerin, gelecek günlerde Bosna Hersek, Hırvatistan ve Romanya üzerinden AB ülkelerine ulaşmayı denemesi bu ülkeleri endişelendiriyor.

Bosna Hersek Güvenlik Bakanlığı Yabancılar Şubesi Müdür Yardımcısı İzet Nizam, AA muhabirine yaptığı açıklamada, göçmen dalgasının Bosna Hersek'e doğru ilerleyebileceğini ihtimal dahilinde olduğunu belirterek, Macaristan'ın çektiği tel örgünün, göçmenlerin bir kısmının Bosna Hersek, bir kısmının ise Romanya üzerinden AB ülkelerine doğru ilerlemesine neden olabileceğini söyledi.

Bakanlık olarak sınır bölgelerindeki kritik noktalara dair araştırmalar yaptıklarını aktaran Nizam, "Şu an itibarıyla büyük göçmen dalgasından ziyade birkaç göçmenin ülkeye girdiğini biliyoruz. Komşularımızın başına gelenin bizim de başımıza gelmemesi için hazırlanıyoruz" dedi.

Bosna Hersek'in çok büyük göçmen kabul kapasitesi olmadığına dikkati çeken Nizam, ülkede 120 kişi kapasiteli bir mülteci merkezi ile 300 kişi kapasiteli sığınmacı merkezinin bulunduğunu ifade etti.

Hırvatistan Başbakanı Zoran Milanoviç ise göçmen dalgasının Hırvatistan'a yönelmesini beklemediklerini ancak böyle bir şeyin gerçekleşmesi durumunda herkesin "insan gibi" davranması gerektiğini söyledi.

Hırvatistan'ın nihai hedef olmadığını savunan Milanoviç, "Burada söz konusu olan çuval dolusu lahana değil, zor durumda olan, çaresiz insanlar. Onları coplarla karşılayamazsınız" ifadesini kullandı.

Milanoviç, göçmenler konusunda sorumluluk almaktan kaçmayacaklarını ve sorunun çözümü için yardımcı olacaklarını kaydetti.

aa