UAEA'nın gündemi 'nükleer' denetim! Yukiya Amano: İran, pratik önlemlerin hepsini değil ama çoğunu tamamladı!

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Yukiya Amano, Viyana'daki Birleşmiş Milletler (BM) Ofisi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) tarafından düzenlenen “Uluslararası Denetimler Sempozyumu'nda yaptığı konuşmada, İran'ın nükleer faaliyetlerinin denetiminin UAEA'nın gündemindeki en önemli sorunlardan olduğunu söyledi.  

İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakereler kapsamında yapılan "Ortak Eylem Planı"nda öngörülen nükleer faaliyetlerin gözetlenmesi konusunda UAEA'ya yetki verildiğini hatırlatan Amano, bu yetkilendirmenin işlerin ikiye katlanması anlamına geldiğini kaydetti.

İran ile UAEA'nın Kasım 2013'te "İşbirliği İçin Çerçeve" anlaşması kapsamında sorunları çözmek amacıyla daha fazla işbirliği yapmak üzere anlaştıklarını hatırlatarak, "İran, pratik önlemlerin hepsini değil ama çoğunu tamamladı" dedi.

UAEA'nın İran tarafından Denetim Anlaşması kapsamında açıkladığı nükleer materyalleri incelemeye devam ettiğini ifade eden Amano, şöyle konuştu:

"Ajans, İran'ın açıklanmamış nükleer materyal ve faaliyetleri hakkında yeterli bir güvence verecek pozisyonda değil. Bütün sorunların çözülebilmesi için İran'ın 'İşbirliği İçin Çerçeve' anlaşmasında öngörülen bütün pratik önlemleri zamanında tamamlaması ve gelecek adım için anlaştığımız yeni önlemleri sunması gerekiyor."

Amano ayrıca, ajansın etkili ve faydalı denetim uygulamaları yapabilmesi için devletlerden ortak çabaları artırmalarını istedi. Ajansın bütün üye ülkelerle aktif diyalog temelinde denetimlerine devam edeceğini belirten Amano, "Denetimler, uluslararası barış ve güvenliğe büyük katkı yapmaktadır" dedi. Amano, 2010 yılında yapılan son sempozyumdan bu yana ajansın denetim faaliyet ve kabiliyetinin arttığını vurguladı.

Denetimlerle ilgili Ek Protokolü imzalayan ve yürürlüğe koyan devletlerin sayısının son beş yılda 102'den 124'e çıktığını ve bugüne kadar 53 ülkede devlet düzeyli denetimler yaptıklarını aktaran Amano, "Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'na imza atmayan 12 ülkeyi daha fazla ertelemeden imzalamaya ve yürürlüğe koymaya çağırıyorum" diye konuştu.

Viyana'da bu yıl 12'ncisi düzenlenen ve her dört yılda bir düzenlenen sempozyumun bu yılki teması "Uluslararası Denetimler: Strateji, Uygulama ve İnsanları Birleştirmek" olarak belirlendi. Sempozyumda, nükleer denetim ve soruşturma rejiminin karşılaştığı sorunlar, nükleer denetim teknolojisi, teknikleri ve yaklaşımlar ele alınıyor. Ajans temsilcileri ve uluslararası uzmanlardan oluşan yaklaşık 700 temsilcinin katıldığı sempozyum, cuma günü sona erecek.
aa