Soma felaketi için ilk özel rapor hazırlanıyor! 

Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz Makas, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 6328 sayılı Kanun'un 7. Maddesi uyarınca Kamu Denetçiliğinin TBMM'ye yıllık rapor yanında, gerektiğinde özel rapor da hazırlayabildiğini belirtti.

Söz konusu kanun hükmüne dayanarak ilk defa Soma faciası nedeniyle madencilik sektöründeki eksikliklere ilişkin genel bir resim ortaya koymaya çalıştıklarını ifade eden Makas, 13 Mayıs'ta yaşanan olayın ardından 14 Mayıs'ta çalışmalara başladıklarını, 20 Mayıs'ta kendi başkanlığında, özel rapor hazırlanmasına karar verildiğini anlattı.

Olayın enerji, iş sağlığı ve güvenliği, çalışma, aile, sosyal boyut gibi farklı yönleri olduğuna işaret eden Makas, bu nedenle farklı alanlardan sorumlu 3 kamu denetçisi ve 10 uzmanın rapor için birlikte çalıştığını söyledi.

Kamu Denetçiliği Kurumu'nun klasik anlamda bir teftiş kurulu olmadığının altını çizen Makas, yapacakları çalışmanın da bir teftiş raporu olmayacağını, savcılık soruşturmasına benzer bir soruşturma da yürütmediklerini vurguladı.

Ombudsmanlık kurumunun, kamu hizmetlerinin işleyişiyle ilgili olduğunu anımsatan Makas, "Kamunun bu kadar gündemine girmiş bir konu ve 301 maden işçisinin hayatını kaybettiği bu kadar büyük olay, elbette Kamu Denetçiliği Kurumunun gündemine girdi. Yapmaya çalıştığımız şey, Soma faciasından yola çıkarak, aslında madencilik sektörünü genel anlamda bir elden geçirmek. Nerede yanlış yapıyoruz, hangi tür tedbirleri almamız lazım, uluslararası mukayeseli şekilde hem mevzuat hem idari uygulama hem de denetim, bununla ilgili genel resim ortaya koymak, hazırladığımız raporu TBMM'ye sunmak" dedi.

"Bütün boyutları gözden geçirilmeli"

Olayın bütün boyutlarının gözden geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Makas, olayın ardından Ankara'da mevzuat çalışmaları yaptıklarını, yetkililerle görüştüklerini 18 Ağustos'tan itibaren de Soma'ya giderek orada çalışmalarını yürüttüklerini anlattı.

Olayla ilgili tespitleri bulunduğunu ancak hazırlayacakları raporun içeriğiyle ilgili şu aşamada bilgi vermenin doğru olmayacağını ifade eden Makas, şöyle devam etti:

"En azından şöyle söyleyebiliriz. Bunlar şahsi kanaatlerim. İlgili taraflara da söyledim. Herkes bir başkasını gösteriyor. Bir olay olmuş herkes bir başkasını suçluyor. Bundan kurtulmamız lazım. Sendikaya, işçilere, idareye de vatandaşlarla görüşürken de bunu sürekli vurguladım. Bu büyük olay ama yeni bir Soma yaşamamak için birbirimizi suçlamaktan ziyade ne yapmamız lazım, meseleyi soğuk kanlı şekilde olduğu gibi ortaya koyup samimi şekilde üzerine gitmemiz lazım."

Makas, sorunun bütün paydaşlarıyla görüşüp, dışarıdan bir gözle tarafsız bir bakış açısıyla bir rapor hazırlamayı amaçladıklarını belirtti.

"Yardımları devlet iyi organize etmiş"

Yardımlar konusundaki bazı tespitlerini paylaşan Makas, "Yardımlar konusunu devlet iyi organize etmiş, bunu gördük ama özel yardımlar, bireysel yardımlar, orası tabii küçük bir ilçe, dünyada büyük ilgi uyandı Soma'ya karşı. Dolayısıyla vatandaşlar kendileri özel olarak yardım yapmak istediler. Bu iyi organize edilemediği için başka sorunlara neden oldu. 'Bazı yardımlar kimseye ulaşmadı ama belli kişilere daha çok yardım gitti' diye şikayetler geldi" diye konuştu.

Çocuklar üzerinde de olumsuz etkiler gözlemlediklerini belirten Makas, "Mesela bir çocuğu seviyorsunuz, 'Benim babam şehit olmadı, Ahmet'in babası şehit oldu' yani 'Onu sev' diyor" dedi.

Bütün aileleri ziyaret edemediklerini, 5-6 aileyle görüştüklerini anlatan Makas, bazı sorunların çözümüne yardımcı olduklarını söyledi. Makas, eşinin çektiği kredinin akıbetini öğrenemeyen bir kadın için ilgili bankanın genel müdürlüğüyle irtibat kurduklarını kredi borcunun sıfırlandığını öğrendiklerini aktardı.

"Bütün taraflarla görüştük"

Olayın bütün taraflarıyla aileler, madenciler, Teftiş Kurulu Başkanlığı, Hacettepe Üniversitesi ve ODTÜ maden mühendisliği bölümleri, sendikalar, konfederasyon yetkilileriyle görüştüklerini belirten Makas, bu görüşmelerin süreceğini kaydetti.

Yurt dışındaki örnekleri de içeren TBMM Araştırma Komisyonu raporundan faydalanacaklarını, yurt içinde de ihtiyaç olması durumunda iyi örnekleri inceleyebileceklerini ifade eden Makas, raporla ilgili tarih veremeyeceklerini ancak en kısa sürede tamamlayacaklarını kaydetti.

Kanun'a göre şikayet başvurularının 6 ayda karara bağlandığını ancak özel raporla ilgili bir kısıt olmadığını aktaran Makas, kamuoyunun beklentisi nedeniyle bu çalışmayı önemsediklerini ve kısa sürede tamamlamayı planladıklarını söyledi.

Makas, hazırladıkları raporun takipçisi olacaklarını ve her zaman dile getireceklerine dikkati çekerek ,Kamu Denetçiliği Kurumunun kararlarına yaptırım olmamasına karşın uyulduğunu, burada da aynı hassasiyetin gösterileceğini öngördüklerini sözlerine ekledi.

aa